Technologie instalacji

Bogactwo wyboru materiałów i technologii to nasza domena. Zgodnie z tym oferujemy możliwość wykonania instalacji miedzianych, plastikowych, z tworzyw PE, PP, wielowarstwowych rur PEX-ALU-PEX i mosiężnych kształtek.

Rury miedziane i ich zalety
Pytając naszego instalatora, który materiał wybrać plastik czy miedź, odpowiedź będzie jedna – miedź. Przemawia za nią wiele argumentów, jednym z nich jest jej bakteriostatyczny charakter i co za tym idzie, odporność na działanie bakterii, szczególnie tych z grupy Legionella, które często pojawiają się w instalacjach ciepłej wody, a także odporność na glony i rozwój tzw. biologicznej błony. W przeciwieństwie do tworzyw sztucznych z plastikiem na czele, miedź jest niepalna. Jest wolna od węglowodorów i związków chloru. Ma to szczególne znaczenie w przypadku wybuchu instalacji. Brak emisji szkodliwych substancji nie utrudnia zatem akcji ratunkowej. Kolejne argumenty przemawiające za miedzią to antydyfuzyjność czyli wysoka szczelność zapobiegająca niekontrolowanemu wydobywaniu się gazu z instalacji, odporność na działanie promieni ultrafioletowych oraz znajdujących się w powietrzu mikrozanieczyszczeń.

W przypadku miedzianych instalacji dostarczających wodę stosuje się rury odtleniane fosforem sygnowane skrótem Cu-DHP. Oznaczenie to daje pewność zachowania zasad higieny i wszelkich norm własności mechanicznej instalacji, dzięki czemu zarówno ciepła, jak i zimna woda nie tracą na jakości.

Rury stosowane w montażu miedzianej instalacji z jednej strony są niezwykle plastyczne, z drugiej odporne na rozciąganie. Dłuższe z nich są sztywniejsze, dlatego zaleca się je stosować na długich odcinkach, miękkie dają się łatwo formować, dlatego sprawdzają się przy instalacji odzwierciedlającej kształt pomieszczeń danego budynku.

Poniższe zestawienie przedstawia różne rodzaje twardości miedzianych rur:

Stan materiału nazwa rury	Zakres średnic [mm]	Wytrzymałość na rozciąganie [MPa]	Wydłużenie [%]
R220 rura rekrystalizowana miękka	6-54	220	40
R250 rura w stanie półtwardym	6-159	250	30
R290 rura w stanie twardym	6-267	290	3

Miedź jest doskonałym przewodnikiem ciepła dlatego podczas wykonywania instalacji wymagana jest dobra izolacja przewodów od muru. Można to osiągnąć poprzez zastosowanie otulin dostosowanych do średnicy i wymiarów rur. Obok dość wysokiego współczynnika przewodnictwa ciepła (który i tak jest ok. 3,5 razy mniejszy od rozszerzalności jaką wykazują tworzywa sztuczne) materiał ten wykazuje również właściwości rozszerzania pod wpływem temperatury oznaczane jako współczynnik rozszerzalności liniowej na poziomie 0,0166 mm/(m·K). W praktyce oznacza to możliwość rozciągnięcia metrowego odcinka rury o 0,8 mm przy jednoczesnym wzroście temperatury do 50°C i ryzyko uszkodzenia spojenia rur. Takie właściwości materiału wymagają od instalatorów zastosowania specjalnych mocowań i kompensatorów.

Trwałość miedzianej instalacji
Gwarancja 50-letniej trwałości instalacji miedzianej wystawiana przez większość producentów miedzi to najlepsza ocena dla tego materiału. Woda płynąca rurami często inicjuje procesy korozji miejscowej, co w znaczący sposób pogarsza jakość wody pitnej i zmniejszając średnicę rur ogranicza funkcjonowanie instalacji. Na szczęście zjawisko to nie występuje w miedzianych instalacjach. Wszystko dzięki właściwościom miedzi – miedziane rurki mają niski współczynnik chropowatości na poziomie ok. 0,0015 mm, są gładkie dzięki czemu ciśnienie hydrauliczne się nie obniża, a woda może swobodnie przepływać.

W przypadku miedzianych rurek może pojawić się tzw. korozja równomierna – zjawisko polegające na wypłukiwaniu jonów obecnych w ściankach rurek. Przyczyn powodujących zachodzenie korozji równomiernej jest kilka. Należy wśród nich wymienić temperaturę wody i jej szybki przepływ, PH niższe niż 8, wysokie ciśnienie, obecność stałych cząstek w wodzie, a także nasycenie jej dwutlenkiem węgla, co określane jest mianem agresywnej wody. W tej sytuacji, w której występuje dodatkowo twarda wida, korozja równomierna może osiągnąć zbyt wysoki poziom. W związku z tym, agresywność wody może przemawiać za rezygnacją z instalacji miedzianej.

Rury polipropylenowe (rury PP)
Stosunkowo niska cena przekłada się na dużą popularność rur polipropylenowych wykorzystywanych w instalacji rur ciepłej i zimnej wody, centralnego ogrzewania, instalacjach kanalizacyjnych oraz urządzeniach drenarskich i osłonowych.

Do ich produkcji stosuje się kopolimer, odmianę polipropylenu PP-R 3 o dużej elastyczności, odporności na wysokie temperatury nawet do 90°C, kruchość, do której może dojść dopiero poniżej –40°C oraz ciśnienie na poziomie do 0,6 MPa. Rury wykonane z polipropylenu są odporne na działanie szkodliwych substancji, takich, jak kwasy czy sole organiczne. Ich skład chemiczny sprawia, że w przypadku pożaru nie emitują niebezpiecznych toksyn. Rury produkowane z polipropylenu wysokotemperaturowego (PP-High Temperature lub PP-HT) wykazują dodatkowo odporność na wysoką temperaturę do 85°C oraz na chwilowe przepływy w instalacjach kanalizacyjnych o temperaturze do 100°C.

Niestety, rury PP nie są pozbawione również wad. Jedną z nich jest brak bariery antydyfuzyjnej kształtek systemowych. W celu zabezpieczenia stalowych elementów instalacji grzewczej przed działaniem rdzy stosuje się wykonane ze stali nierdzewnej wymienniki płytowe. Zapowietrzaniu instalacji i korozji postępującej w wyniku dyfuzji tlenu można zapobiegać stosując również separatory powietrza.

W zależności od przeznaczenia w budownictwie stosuje się różne rury:

Rury typu Stabi
Podstawową cechą rur typu Stabi jest ochrona przed zbyt dużym działaniem temperatury oraz przenikaniem tlenu do wnętrza rur. Rury te można stosować na długich, prostych odcinkach instalacji.
Sposoby łączenia rur polipropylenowych

Rury z polietylenu sieciowanego (rury PE-X)
Polietylen sieciowany jest odmianą polietylenu PE-HD. Wykonane z niego rury wykazują odporność na działanie większości kwasów i zasad, a także tynku i cementu. Proces sieciowania dodatkowo zwiększa ich wytrzymałość na temperatury z przedziału od -110°C do 110°C, pracę w stałej temperaturze aż 95°C, ciśnienie i pękanie.
Rury tego typu znajdują zastosowanie w instalacjach centralnego ogrzewania oraz ogrzewania podłogowego. Wykorzystywane są również jako transportery roztworu glikolu do grzejników w instalacjach solarnych czy pomp ciepła.
Wyróżnia się 3 rodzaje rur z polipropylenu sieciowego: PE-Xa, PE-Xb i PE-Xc, które różnią się od siebie sposobem i stopniem sieciowania. Najstarszym systemem, w zasadzie niezniszczalnym i dedykowanym wszystkim typom instalacji grzewczych i wodociągowych jest PE-Xa. Jego odporność na temperatury sprawia, że nawet złamaną rurę można naprawić poprzez podgrzanie jej gorącym powietrzem o temperaturze 130°C. PE-X jest tworzywem elastycznym, który „zapamiętuje” kształt i w ramach jednej instalacji można go łączyć z rurami wykonanymi z innych materiałów. Nie ryzykując problemów z późniejszą eksploatacją instalacji można budować z niego instalacje nawet w temperaturze –15°C. Polietylen nie ulega pęknięciom naprężeniowym, nie wymaga kompensacji wydłużeń cieplnych, a wykonane z niego rury można stosować w instalacjach ciepłej i zimnej wody oraz centralnego ogrzewania.
Dużą zaletą rur PE-X jest ich elastyczność. Dzięki niej można formować zwoje o długości od kilkudziesięciu do kilkuset metrów i nie trzeba łączyć kilku odcinków rur, by dotrzeć do odbiornika. Właściwość ta w znaczący sposób wpływa na czas wykonania prac i przede wszystkim obniża ryzyko powstania nieszczelności rur w trakcie ich eksploatacji.
W latach 90w handlu pojawił się liniowy polietylen o średniej gęstości. Jest on bardziej elastyczny, poza tym wykazuje większą odporność na temperatury i ciśnienie niż PE-X. Wytwarza się z niego rury PE-RT wykorzystywane w montażu ogrzewania podłogowego.

Sposoby łączenia rur polietylenowych
Do łączenia rur wykorzystuje się łączniki mechaniczne, gwintowane, zaciskowe, samozaciskowe wykonane z miedzi, mosiądzu lub plastiku. Największą popularnością cieszą się jednak tuleje zaciskowe. Połączenia skręcane z armaturą tworzą złączki z przeciętym pierścieniem typu 3/4″ eurokonus. Rury z mniejszą średnicą można wyginać ręcznie lub przy pomocy giętarek i sprężyn, te z większą średnicą – na gorąco. Po nadaniu rurze pożądanego kształtu, ochładza się ją utrwalając jej finalną formę. Jednak, dzięki termicznej pamięci polietylenu, poprzez wykorzystanie strumienia ciepłego powietrza, wygiętej rurze można przywrócić jej pierwotny kształt.
Sposoby układania rur polietylenowych
Ułożenie rur w sposób trójnikowy polega na ułożeniu odgałęzień do poszczególnych odbiorników prowadząc je od jednego lub kilku przewodów. Instalacja w systemie rozdzielaczowym wiąże się z poprowadzeniem przewodów od rozdzielacza na danej kondygnacji do wszystkich znajdujących się na niej odbiorników poboru wody, grzejnika czy rozdzielacza powrotnego w ogrzewaniu podłogowym.